Το καρτούν κι ο ποιητής

Ο Ντόναλντ είναι καρτούν («Ντάναλντ» το προφέρουν οι όμοιοί του). Όπως κάθε καρτούν, ζει στην παρδαλή επιφανειακότητα˙ χάρτινη αυτή, χάρτινος κι αυτός. Το τσαλάκωμα, το μουντζούρωμα και η βραχυβιότητα της φθοράς είναι τα βασικά του ιδιώματα.

Ο Ντόναλντ είναι καρτούν. Μιλάει σαν καρτούν, χειρονομεί σαν καρτούν, είναι πολύχρωμος σαν καρτούν. Ζει στην αβαθή επιφάνεια. Δεν υπάρχει τίποτα παραμέσα. Οι γυναίκα του δανείζεται λέξεις για να μιλήσει, το σπίτι του είναι ορθάνοιχτο στην αδηφάγα περιέργεια κάθε ανθρώπινου βλέμματος του πλανήτη: κιτς χλιδή, κακόγουστη χρυσούρα και πολλά στο «πολύ». Στραφταλίζουν όλα το κενό, το τίποτα. Δεν υπάρχει μέσα. Όλα είναι έξω, όλα είναι ορατά κι εξαντλούνται σ’ αυτό που φαίνεται. Γι’ αυτό και χυδαιολογεί, συγκρούεται, επιτίθεται, βρίζει, μισεί, προσβάλλει και αδιαφορεί: οι επιθυμίες του είναι αδρές, ανεπεξέργαστες, κατακερματισμένες και σπασμωδικές. Καμία εσωτερικότητα δεν τους έχει δοθεί, κανένα «μέσα» δεν τις επεξεργάστηκε ποτέ, κανένα σύνολο δεν τις συμπεριέλαβε, ούτε επιχείρησε να τις εναρμονίσει στους κόλπους του. Το εσωτερικό του καρτούν είναι όλο κι όλο η συσκευασία του.

Ο Ντόναλντ μόλις ήρθε. Όχι τυχαία. Στο πρόσωπό του μοιάζει πως εκπροσωπείται η σύγχρονη παρακμή του δυτικού ανθρώπου. Γι’ αυτόν δεν υπάρχει τίποτα παραπέρα από τα παντοδύναμα, δαιμονικά «θέλω», τα «θέλω» της βουλιμικής κατανάλωσης, της ασύδοτης επιτακτικότητας, των αχαλίνωτων ενστίκτων. Προς χρήση και κτήση καθετί – οι άνθρωποι, η ύλη, οι θέσεις, οι σχέσεις, η καταξίωση. Και το χρήμα, θεός. Αν ξύσεις το καρτούν στη χάρτινη επιφάνεια, στο νύχι σου θα μείνει λάσπη…

Ο Ντόναλντ είναι καρτούν και μόλις ήρθε.

Ο Λέοναρντ είναι ποιητής – «ήταν» πρέπει να πω κι ας πονάει αυτός ο χρόνος. Μιλούσε σαν ποιητής, τραγουδούσε σαν ποιητής, ζούσε σαν ποιητής. Τα τραγούδια του ήταν φερμένα από άλλους τόπους και άλλα βάθη.

Βάθη! Αυτή είναι η λέξη. Διότι ο Λέοναρντ ζούσε μόνο στην εσωτερικότητά του. Καθετί έξω από αυτή έμοιαζε να του είναι ξένο: όχι μόνο στους στίχους του˙ τις συνεντεύξεις του αν δει κανείς, μοιάζει πως ο άνθρωπος αυτός ερχόταν από «μέσα» – δεν διέθετε άλλο τόπο από την ανυποχώρητη εσωτερικότητά του, και δεν είχε άλλο τρόπο να την επικοινωνήσει, πέρα από τον τρόπο της ποίησης.

Ο Λέοναρντ ήταν ένας απόλυτα δυτικός άνθρωπος. Έζησε την ατομικότητά του στο σώμα του και ο εαυτός του πάλευε να γίνει εαυτός. Ήταν αυτόνομος, ελεύθερος και δυστυχής. Μα αυτός ο τύπος δυτικού ανθρώπου ήξερε να συνομιλεί με τις μεγάλες παραδόσεις του παρελθόντος: ο εβραϊσμός, η χριστιανικότητα, ο ζεν βουδισμός… Γνωρίστηκε άραγε μαζί τους ως new age τριπάκιας, ή βαθύτερα; Κατά δήλωσή του, δεν εξελάμβανε τον εαυτό του ως «a religious person» – ήταν ένας απόλυτα δυτικός άνθρωπος. Ποιος ξέρει… Σίγουρα πάντως προσέγγισε το καθετί με τον τρόπο της ποίησης, δηλαδή της καλλέργειας και της απέραντα ευγενικής και σεβαστικής εσωτερικότητας. Κι αυτό, για έναν δυτικό, είναι ο πιο κοντινός τρόπος στην αυθεντικότητα του έσω ανθρώπου.

Από τη διακριτική του παρουσία, από τις φυγές και τις επανόδους του, μέχρι τη σπηλαιώδη του φωνή (στα στερνά), όλα μαρτυρούσαν (ακόμα και σωματικά) έναν άνθρωπο εσωτερικό, βαθιά πνευματικό. Βυθίστηκε μέσα του, βυθίστηκε στις μεγάλες πνευματικές παραδόσεις –παραδομένος κι αυτός– για να κολυμπήσει, να πλυθεί ή να πνιγεί. Κολύμπησε αχόρταγα. Μα αν πλύθηκε ή αν πνίγηκε, δεν πρέπει να έμαθε ποτέ – ήταν δυτικός άνθρωπος. Από μια πάστα δυτικού, που σήμερα εκλείπει…

Ο Λέοναρντ ήταν ποιητής και μόλις έφυγε. Ο Ντόναλντ ήρθε. Μα έχουν κάτι κοινό αυτοί οι δύο: με τη φυγή του πρώτου και τον ερχομό του δεύτερου, ο κόσμος μας αίφνης λιγόστεψε…